DENİZLERDEKİ SICAKLIK ARTIŞI DÜNYA ORTALAMASININ ÜZERİNDE

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, Türkiye’nin çevresindeki denizlerde su sıcaklığının son 40 yılda dünya ortalamasının çok üzerinde arttığını belirtti.

Prof. Dr. Salihoğlu, bu artışın deniz ekosistemine ciddi zararlar verdiğini ve biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ifade etti.

Avrupa Birliği Copernicus uydu izleme sisteminin 2024 Yıllık İklim Özeti’ne göre, kutup dışı okyanuslarda deniz yüzeyi sıcaklığı 2024 yılında 20,87 dereceye ulaşarak tarihin en yüksek seviyesine çıktı. Türkiye’de ise ODTÜ’nün 1984’ten beri yaptığı ölçümler, özellikle Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’de sıcaklık artışlarının dünya ortalamasının çok üzerinde olduğunu gösteriyor.

Prof. Dr. Salihoğlu, “Son 40 yılda dünya ortalamasında 1,2-1,5 derece artış yaşanırken, Türkiye çevresindeki denizlerde sıcaklık artışı 2 derecenin üzerinde seyrediyor. Marmara, Karadeniz ve Doğu Akdeniz’in bazı bölgelerinde ise bu artış 2-2,5 dereceye ulaştı” dedi.

Deniz Ekosistemi Tehlikede

Denizlerdeki bu hızlı ısınmanın ekosistem üzerinde doğrudan etkileri olduğunu vurgulayan Salihoğlu, “Deniz çayırları, pinalar ve soğuk su mercanları ölüme varan zararlar görüyor. Bazı balık türleri sıcaklıklara uyum sağlayamayarak bölgeden uzaklaşıyor, göç hareketleri değişiyor. Kızıldeniz’den gelen türler Akdeniz’de giderek yaygınlaşıyor” ifadelerini kullandı.

Bu biyoçeşitlilik kaybının turizm sektörünü de olumsuz etkilediğine dikkat çeken Salihoğlu, “Mavi ekonomi üzerinde ciddi bir baskı oluşuyor” diye ekledi.

İklim Değişikliği ve Müsilaj Riski

Sıcak hava dalgalarının sıklığında yüzde 65 artış yaşandığını söyleyen Salihoğlu, bunun deniz yüzeyi sıcaklıklarını 3 ila 4 derece yükselttiğini belirtti. Bu durumun ani fırtına ve hortum gibi aşırı hava olaylarını tetiklediğini vurguladı.

Denizlerdeki sıcaklık artışının aşırı yosun patlamalarını hızlandırdığına dikkat çeken uzman, özellikle Marmara ve Akdeniz’de zararlı alg türlerinin deniz altındaki yaşamı tehdit ettiğini, bunun da müsilaj riskini artırdığını söyledi.

Koruma Alanlarının Artırılması Gerekiyor

Prof. Dr. Salihoğlu, denizlerin korunması için sürdürülebilir balıkçılığa geçilmesi ve özellikle trol balıkçılığının bırakılması gerektiğini vurguladı.

Ayrıca koruma alanlarının tüm denizlerde en az yüzde 30’a çıkarılmasının şart olduğunu belirtti: “Denizlerimiz iklim değişikliğinin baskısı altındayken, onları daha dayanıklı hale getirmek için koruma alanlarını artırmamız gerekiyor.”

Küresel ısınmanın kuraklığı artırarak tatlı su kaynaklarını tehdit ettiğini ve nehirlerden denizlere tatlı su girişinin azalmasının biyoçeşitliliği olumsuz etkilediğini ifade eden Salihoğlu, Türkiye’nin su politikalarını bu gerçekler ışığında yeniden şekillendirmesi gerektiğini söyledi