ŞİFA KAYNAĞI BİR BAHARAT: SUMMAK

ANTAKYA DOĞA SANAT VE TURİZM DERNEĞİ BAŞKANI DR. BİLYOLOG SAMİM KAYIKÇI, SUMMAK’IN FAYDALI BİR BAHARAT ÇEŞİDİ OLDUĞUNU SÖYLEDİ

Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği Başkanı Dr. Biyolog Samim Kayıkçı bölgemiz endemik türlerinden Sumak ile ilgili yaptığı bilgilendirme yazısında şu sözlere yer verdi: “Bilimsel ismi “Rhus coriaria” olan sumak, Menengiçgiller (Anacardiaceae) ailesine ait, yaz aylarında yeşilimsi-beyaz renkli çiçekler açan, olgun meyveleri kırmızı renginde olan, çalı formunda bir bitki türüdür. Çalılıklar, ormanlar ve makilik alanlarda doğal olarak yayılış gösterir. Bitkinin tarımı da yapılmaktadır. Sumak, ülkemizin farklı bölgelerinde derici sumağı, mavru, tatari, tetere, titre, tutum, tetri, tahri ve somalık gibi farklı isimlerle de bilinmektedir.

“Sumak” adı Arapçada (Suriye) koyu kırmızı anlamına gelen “summāq” kelimesinden gelmektedir. Sumak içecek, meze, sos ve yemeklerde baharat olarak kullanılagelmiştir. Sumak bitkisinin, gıda maddelerinin renklendirilmesi ve saklanması, kozmetik ve eczacılıkta, ayrıca hayvan derisi işleme endüstrisinde önemli kullanım alanları vardır. Sumak çok uzun zamanlardan beridir gıda ve şifa amacıyla kullanılan bir bitkidir. Romalılar, bölgede turunçgiller tarımı yapılmadan önce, sumak meyvelerini ekşitici ve tatlandırıcı olarak kullanmışlardır. 2000 yıl önce yaşamış ve aslen Anavarza (Kozan-Adana)’lı olan ünlü tıp bilimci ve eczacı Pedanius Dioscorides, yayınladığı De Materia Medica (İlaçlar Bilgisi Üzerine) adlı kitabında, sumağın bağırsak şikâyetleri, dizanteri, vajinal akıntı, hemoroit ve kırıklara bağlı enfeksiyonların tedavisinde; ayrıca idrar ve gaz söktürücü olarak kullanıldığını yazmıştır. Bin yıl önce yaşamış ünlü tıp bilimci, astronom ve düşünür İbn-i Sina (Ebu Ali Sînâ, Avicenna) yayınladığı El-Kanun fi’t-Tıb (Tıp Kanunları) isimli kitabında sumağın, ağrı kesici olarak ve ayrıca felç semptomlarının tedavisinde kullanıldığını belirtmiştir.

Sumak meyveleri vitaminler (B1 vitamini (thiamin), B2 vitamini (riboflavin), B3 vitamini (nikotinamid), B6 vitamini (piridoksin), B7 vitamini (biyotin), C vitamini (askorbik asit) ve siyanokobalamin), mineraller (potasyum, kalsiyum, magnezyum, sodyum, fosfor, demir ve alüminyum), fenolik maddeler (kateşin, ferulik asit, gallik asit, apigenin, gentisik asit, klorojenik asit), organik asitler (malik asit, sitrik asit, tartarik asit), yağ asitleri (oleik asit, linoleik asit, palmitik asit) ve antosiyaninler açısından oldukça zengindir. Sahip olduğu eşsiz kimyasal içerikler sayesinde sumak bitkisinin, antibakteriyel, antifungal, antioksidan, anti-kanser, antiviral, hipolipidemik (kolesterol düşürücü), anti-enflamatuar (iltihap önleyici), anti-obezite ve DNA koruyucu etkileri olduğu rapor edilmiştir.

Sumak bitkisinin geleneksel halk tıbbında pek çok hastalığın tedavisinde kullanıldığı rapor edilmiştir. Bu hastalıkların başlıcaları: Felç ve kanser, karın ağrısı, ülser, ishal, sindirim sistemi rahatsızlıkları, hemoroit (basur) ağrıları, hiperglisemi (yüksek kan şekeri), diş eti hastalıkları, hipertansiyon, dizanteri, kızamık, çiçek hastalığı, konjonktivit (kırmızı göz hastalığı), dermatit (egzama), karaciğer hastalıkları ve boğaz tedavisi amacıyla kullanıldığı raporlanmıştır. Sumak ilimizde genel olarak doğal alanlardan toplanan bir bitkidir. Yemeklere verdiği lezzetin yanında eşsiz bir şifa kaynağı olan sumağın tüketiminin yaygınlaştırılmasının önemli olduğunu düşünmekteyim.”Haber Merkezi