SONBAHARIN ŞİFALI BİTKİSİ; HÜNNAP

Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği Başkanı Dr.Biyolog Samim Kayıkçı bölgemiz endemik türlerinden Hünnap ile ilgili hazırladığı yazısında: ”Bilimsel ismi “Ziziphus jujuba” olan hünnap, Cehrigiller (Rhamnaceae) ailesine ait bir bitki türüdür. Yaz aylarında sarı renkli çiçekler açan bitkinin yaklaşık 2 cm boyunda olan meyveleri olgunlaşmadan önce yeşil renkli, olgunlaşınca sarı ya da kırmızı renklidir. Ekstrem koşullara dayanıklı olan hünnap çalı ya da ağaç formunda olabilir. Başta Uzakdoğu (Çin, Hindistan) olmak üzere, Güney Avrupa, Ortadoğu ve ülkemizde yayılış gösterir. Ülkemizin farklı bölgelerinde hünnap, hinnabi, ünnap, çiğde, iğde ve horoz iğdesi isimleriyle bilinir. Meyveleri taze ve kurutularak yenen hünnap aynı zamanda ekmek, kek, şekerleme ve komposto yapımında da kullanılmaktadır. Bitki bir süs bitkisi olarak peyzaj çalışmalarında değerlendirilmektedir. Dünya üretiminin büyük bir kısmının yapıldığı Çin’de hünnap bitkisinin yüzlerce farklı çeşidi yetiştirilmektedir.

Hünnap bitkisi çok uzun zamanlardan beri geleneksel halk tıbbında kullanılagelmiştir. Bin yıl önce yaşamış ünlü tıp bilimci, astronom ve düşünür İbn-i Sina (Ebu Ali Sînâ, Avicenna) hünnap bitkisinin tansiyon düşürücü, öksürük kesici ve sindirim düzenleyici olarak kullanıldığını belirtmiştir. Çin’de hünnap meyvesinin olgun ve kuru meyvelerinin cinsel gücü arttırıcı (afrodizyak), müshil (laksatif) ve panzehir olarak kullanıldığı bildirilmiştir. İspanya’da, 20. yüzyılda, hünnap meyvesinin kabuğunun hamileliği önlemek için kullanıldığı raporlanmıştır. Irak’ın Süleymaniye kentinde hünnab meyvelerin kaynatılmasıyla hazırlanan dekoksiyonun boğaz ağrısı ve astım tedavisinde kullanıldığı bildirilmiştir. Nepal’in Pokhara kentinde hünnap meyvelerinin öksürük, hazımsızlık, kabızlık, astım ve safra hastalıklarının tedavisinde kullanıldığı raporlanmıştır. Kayseri ili Develi ilçesinde hünnap meyvelerinin öksürüğe karşı kaynatılıp içildiği belirtilmiştir. Hünnap fenolik bileşikler, triterpenik asitler, yağ asitleri, alkaloitler, karotenoidler, vitaminler (A, B1, B2, B3, B6, B12, C), mineraller (potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir), aminoasitler, karbonhidratlar ve proteinler açısından zengin bir kaynaktır. Hünnap özellikle C vitamini bakımından birçok meyveden çok daha zengin bir içeriğe sahiptir.

Sahip olduğu zengin kimyasal içerik sayesinde, hünnabın, antioksidan, karaciğer koruyucu (hepatoprotektif), iltihap önleyici (antienflamatuvar), kabızlık önleyici, sindirim düzenleyici, kan basıncını düzenleyici, antimikrobiyal, antikanserojen, antidiyabetik, yatıştırıcı ve sakinleştirici etkileri olduğu bildirilmiştir.

Sahip olduğu eşsiz özelliklerle özel bir besin ve şifa kaynağı olan hünnap aynı zamanda yüksek kuraklığa, yüksek tuzluluğa ve sıcaklık değişimlerine karşı oldukça dirençli bir bitkidir. Küresel İklim Değişikliğinin etkisiyle kuraklığın arttığı bölgelerde yetiştirilmesi bu alanların değerlendirilmesi ve korunmasına katkı sağlayacaktır.

İlimiz pek çok tarım ürünün yetiştirilebilmesine olanak tanıyan zengin toprak ve iklimsel özellikleriyle tarımsal açıdan yüksek bir potansiyel sunan eşsiz bir coğrafyadır. Doğru alanlarda doğru ürünlerin yetiştirilmesi, katma değerli ürünlerin üretilmesi, doğru pazarlanması ve sağlıklı tüketim alışkanlıklarının geliştirilmesi şehrimizin kalkınmasında son derece önemli katkılar sunacaktır.” ifadelerine yer verdi.