Lütfü Büyükşehir’i batırıyor

Hatay Büyükşehir Belediyesi Muhasebat Genel Müdürlüğü ve Hazine verilerine göre gelirine göre en fazla bütçe açığı veren 9. Belediye oldu. Yayınlanan istatist-lik verileri 2017 yılı sonu baz alınarak açıklanırken Hatay Büyükşehir Belediyesi gelirde 1 milyon 853 bin 502 lira gelire oranla 2 milyon 242 bin 479 lira harcama yaparak bütçe dengesin-den 388 bin lira kayıp verdi. Gelire oranla bütçe açığı yüzde 20’yi bulan Büyükşehir Belediyesi Türkiye ortalamasının yüzde 7’si üzerinde açık vererek dikkat çekti.2014 yılında Büyükşehir statüsüne kavuşan Hatay Büyük-şehir Belediyesi 2017 verileriyle dikkat çekerken aynı zamanda açık veren belediyeler sıralamasında elde ettiği gelirle yine 9. Sırada yer aldı.
BÜTÇE AÇIĞI VEREN BELEDiYELER
Çorum yüzde 38, Malatya yüzde 36, Manisa yüzde 30 ile gelirine oranla en fazla bütçe açığı veren ilk 3 belediye olurken, Kilis yüzde 25, Tunceli yüzde 11, Burdur yüzde 8 ile bütçe fazlası veren ilk 3 belediye olmayı başardı. Belediyelerin bütçe açıklarının gelirlerine oranının 2017 yılı sonu Türkiye ortalaması yüzde 13 açıklanmasına rağmen, belediye bazında baktığımızda bazı beledi-yelerin oldukça büyük bütçe açıkları verdiği göze çarpıyor. Miktar olarak en fazla bütçe açığı veren belediye 7 milyar lira ile İstanbul Büyükşehir belediyesi ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada İzmir Büyükşehir Belediyesi 1 milyar 300 milyon ve üçüncü sırada 1 milyar liralık açıkla Bursa büyükşehir belediyesi öne çıkıyor. Bütçe açıklarına miktar olarak değil, açığın belediye gelirine oranı olarak baktığımız zaman daha farklı bir resimle karşılaşıyoruz. Bu bağlamda ise ilk 3 sıra değişiyor Çorum, Malatya ve Manisa olarak karşımıza çıkıyor. BÜYÜKŞEHİR MALİ DİSİPLİNDE BATTI
HBB’nin CHP’li Belediye Başkanı Lütfü Savaş her ne kadar belediyenin borçsuz olduğunu söylede yüzde 20’lere varan bütçe açığı ile adeta batar duruma geldi. Yerel seçimlere günler kala ne belediyelerin ne de adayların seçildikten sonra mali disiplin konusunda ne yapacaklarına dair söylemler görülmese de
özellikle ülke olarak tasarrufa gidildiği bir dönemde ne yapacağı merakla bekleniyor.
Hepsinin umudu, seçim
sandıkları açıldığında kendilerinin seçilmiş olduğunu görmek ve seçim döneminde vatandaşa yaptıkları vaatler çerçevesinde çalışmalara başlamak.
Ancak adayların seçilmesi durumunda mali açıdan nasıl bir belediye devralacakları kamuoyunda pek ön plana çıkmıyor. Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı verilere göre belediyelerin 2017 yılı sonu itibariyle 61 milyar lira kredi borcu bulunuyor. 2017 yılı toplam belediye gelirlerinin 97 milyar lira olduğunu düşündüğümüzde, mevcut borç stokunun zaman içinde tasfiye edilmesi pek mümkün görünmüyor.
Devam eden borçluluk ve bu borcun maliyetinin artan faizler ile birlikte yükselecek
olması belediyelerin kullanabilecekleri serbest nakit akışı miktarını da belli ölçüde azaltacağı 2019 yılı için öngürülürken özellikle Büyükşehir Belediyesinin aldığı yeni borçlanma miktarı ile nasıl bir yol izleyeceği merakla bekleniyor.
YEREL SEÇİMLERDE ÖDEME YOK
Her ne kadar belediyelerin Hazine’ye yüklü miktarda borcu olsa da bu borcun tahsil edilmesine yerel seçim sonuna kadar ara verilmiştir.2010 yılında yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, İller Bankası tarafından belediyelere yapılan ödemelerden, Hazineye olan borçlarına mahsuben, belli oranda kesinti yapılıyor ve bu tutarın Hazine’nin hesabına aktarılması gerekmektedir.
Ancak 23 Kasım 2018 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan bir karar ile belediyelere yapılan ödemelere uygulanan kesinti miktarı, yerel seçimlerin yapılacağı Mart 2019 sonuna kadar sıfırlanmıştır.Diğer bir deyişle Hazine’ye olan borçları karşılığında seçim sonuna kadar belediyelerden herhangi bir kesinti yapılmayacaktır. Üstelik kararın alındığı Kasım ayında yapılmış ve Hazine hesaplarına aktarılmış olan tutarların da belediyelere iade edilmesine karar verilmiştir. Bu çok ilginç bir uygulamadır ve sanırım benzeri de yoktur. Şöyle ki, alacağın bir kısmı tahsil ediliyor daha sonra “şimdi bunu geri alın ileride yeniden ödersiniz” diye iade ediliyor. Borç yönetim modelinde görülmeyecek bir uygulama olduğu tartışılmaz.Bu düzenleme ile hükümet belediyelerin borç durumlarını göz ardı ederek seçimlere kadar mevcut belediye yönetimlerinin harcayabilecekleri kaynakları artırmış oluyor ve bunların harcanması ile de seçim sonuçlarına, kendi açılarından, olumlu etki etmesini bekliyorlar.Her ne kadar krizde bulunan ekonomiye yönelik aldıkları tedbirlere atıfta bulunurken, özellikle mali disiplinlin sürdürüleceğini söylüyorlarsa da, belediyelere yönelik olarak almış oldukları bu karar hükümetin “mali disiplin” konusunda çok kararlı olmadığını gösteriyor. HABER:M.MUSTAFA ÇAYLI